Menkul Kıymetler Borsası Nedir ?
Menkul Kıymetler Borsası yatırım ve piyasalar ile ilgilenen kişilerin sık sık duyduğu terimler arasında yer almaktadır. Menkul kıymetler nedir? Menkul kıymetler borsası nedir? soruları özellikle yeni yatırım yapacak olan kişiler tarafından sıkça araştırılan konulardandır. Makalemizde menkul kıymetler ile ilgili belli başlı konu başlıklarını ele aldık.
Menkul Kıymet Nedir ?
Menkul kıymetler yatırım aracı olarak değerlendirilebilen, belli bir tutarı temsil eden, Sermaye Piyasası Kurulu’nun izni ile çıkarılabilen belli başlı kıymetli evraklardır. Bu evrakları satın alan kişiler ortaklık ya da alacak hakkına sahip olurlar ve bu hakkı başkasına devredemez veya belgeden ayrı kullanamazlar.
Bu menkul kıymetlere aşağıdaki örnekleri verebiliriz:
- Hisse senedi: Yatırımcılar tarafından şirketlerin hisselerine ortak olabilmek amacıyla satın alınırlar.
- Tahviller: Kamu kuruluşları ya da anonim şirketler tarafından çıkarılan borç senetleridir.
- İntifa senetleri: Satın alan kişiye sadece malvarlıksal haklar sağlayan, bir payı temsil etmeyen kağıtlardır.
- Hazine bonoları, finansman bonoları ve banka bonoları da menkul kıymetlere örnek verilebilir.
Menkul Kıymetlerin Özellikleri Nelerdir ?
Menkul Kıymetlerin başlıca özellikleri şunlardır:
- Kanunen kıymetli evrak niteliğindedirler.
- Yatırım amacıyla satın alınırlar.
- Yatırımcılara dönemsel getirileri vardır.
- Nominal değerlerinin yanında piyasadaki arz-talep ile doğru orantılı oluşan piyasa değeri vardır.
- İsme ya da hamiline yazılı olabilirler.
- Tek bir ticari ilişki için ihraç edilmezler. Çok sayıda çıkartılırlar ve halka sunulurlar.
Menkul Kıymetler Borsası Nedir ?
Menkul kıymetler borsası, yukarıda bahsedilen menkul kıymetlerinin satın alma ve satma işlemlerinin yapıldığı borsalardır. Alıcı ve satıcıların listelenmiş menkul kıymetleri belirli zaman dilimi içerisinde işlem yapmak için bir araya geldikleri yerdir. Bir menkul kıymetin belirli bir borsada işlem görebilmesi için o borsada listelenmiş olması gerekir. Bazı istisnai durumlarda borsada listelenmemiş hisse senetleri ve tahviller de borsada işlem görebilmektedir.
Menkul Kıymetler Borsası Tarihçesi
Dünyada ilk menkul kıymetler borsası Belçika Antwerp’de 1460 yılında kurulmuştur. Bu borsada sabit faizli menkul kıymetlerin değişim ve ihraçları yapılmaktaydı. Daha sonra 16. Yüzyılda Antwerp’deki borsanın yerini Amsterdam Borsası almıştır. İlerleyen yıllarda da Avrupa’da çeşitli ülkelerde borsalar kurulmaya devam etti.
Yatırımcılar hisse senedi ile ilk defa Hollanda’nın Doğu Hindistan şirketi sayesinde tanışmışlardır. Sonraki yıllarda yapılan sanayi devrimi ile yatırımların artması menkul kıymetler borsasının yaygınlaşmasına neden olmuştur.
Günümüzde hem yerel hem de uluslararası faaliyette bulunan birçok borsa bulunmaktadır. Uluslararası çalışan borsalar New York, Euronext, Toronto, Londra, Frankfurt ve Paris menkul kıymet borsalarıdır. 2022 yılı itibariyle piyasa değeri bakımından ilk sırada New York Borsası gelmektedir. New York Borsası 17 Mayıs 1792 yılında 24 tane tüccarın anlaşma yapmasıyla New York Wall Street’de kuruldu.
Türkiye’de Menkul Kıymetler Borsası Tarihçesi
Türkiye’de ilk menkul kıymetler borsa kurma çalışması 1864 yılında Osmanlı İmparatorluğu döneminde yapılmıştır. İstanbul Galata semtinde devlet tahvillerinin alım satımını yapan gayrimüslim bankerlerin kurduğu dernek ile borsa temelleri atılmıştır. Ardından 1866 yılında İstanbul’da Dersaadet Tahvilat Borsası kurulmuş ve borsa Cumhuriyet dönemine kadar hizmet vermiştir.
1929 yılında ‘Menkul Kıymet ve Kambiyo Borsaları Kanunu’ çıkması ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsası kurulmuştur. Takip eden senelerde İstanbul borsası ile ilgili çıkarılan pek çok kanun ile yeni düzenlemeler yapılmış ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası 1985 yılında son haliyle kurulmuştur. 3 Ocak 1986 yılından itibaren de çalışmaya başlamıştır.
Yoruma kapalı.