Deflasyon Nedir ?
Merkez Bankası’nın faiz toplantısı ardından yaptığı açıklamalarda gündeme gelen deflasyon kelimesi piyasaları takip eden vatandaşlar tarafından sıkça araştırılmaya başlandı. Peki deflasyon nedir ? Deflasyon türleri nelerdir ? Deflasyon nedenleri nelerdir ? Deflasyon etkileri nelerdir ? Deflasyon nasıl önlenebilir ? İşte detaylar.
Deflasyon Ne Anlama Gelir ?
Deflasyon genel olarak mal ve hizmetlerin fiyatlarında yaşanan azalmayı ifade eder. Yani piyasada bulunan mal ve hizmetlerin ucuzlamasıdır. Bugün 100 TL’ye aldığınız tişörtün yarın 90 TL’ye düşmesi ve bu düşüş durumunun devam etmesidir.
Deflasyonda mal ve hizmetlerin fiyatları sürekli ucuzlarken doğru orantılı olarak talep de düşmektedir. Çünkü fiyatların düşmeye devam edeceği beklentisiyle talep azalmaktadır. Ürün fiyatları düşmesine rağmen ürünün alıcı bulamaması durumudur.
Deflasyon kavramı enflasyon kavramının tam tersidir. Olumlu bir durum gibi gözükse de ekonomik açıdan ilgili pazarın tamamen durması demektir. Bu durumda bir zaman sonra piyasaların ekonomisi durma noktasına gelecektir. Bu durum da firmaların iflas etmesi ya da küçülmeye gitmesiyle sonuçlanmaktadır. Deflasyon döneminde İlgili piyasada yaşanan işsizlik sorunu nedeniyle alım gücü artsa bile para kazanacak iş bulmak sorun olacaktır.
Deflasyon Türleri Nelerdir ?
Deflasyon türleri 3 grupta sınıflandırılır:
- Para Deflasyonu
- Mali Deflasyon
- Kredi Deflasyonu
Deflasyon Ekonomisi Nedir ?
Deflasyon ekonomisi fiyatların sürekli olarak azalma eğilimi gösterdiği piyasalardır. Deflasyon yaşanması olası olan ekonomilerde fiyat düşüşlerinin önüne geçilmeli ve belirli seviyede stabil tutulmalıdır. Aksi halde şirketler, borçlular ve finans kurumları bu durumdan ciddi zararla çıkacaktır. Daha ileri aşamalarda bu durum piyasaların durmasıyla üretim miktarının azalmasına ve doğru orantılı olarak iş gücüne olan talebin azalmasına neden olacaktır.
Deflasyonun Nedenleri Nelerdir ?
Deflasyona neden olan durumları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Küresel salgın gibi olumsuz ekonomik durumlar sonucu mal ve hizmete olan talebin düşmesi
- Ekonominin geleceğinden şüphelenen insanların daha az para harcaması ve daha fazla tasarruf yapmak istemesi
- Merkez bankası tarafından uygulanan para sıkıştırma politikaları
- Azalan para arzına bağlı olarak alım gücünün azalması
- Dış talepte yaşanan azalmalar
- Teknolojik gelişmeler nedeniyle üretim hızı artan malların bollaşması
Deflasyon Etkileri Nelerdir ?
Deflasyon dışarıdan bakıldığında olumlu bir durum gibi görünse de piyasa üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır.
- Düşen fiyatlar karşısında insanlar fiyatların bir hafta veya iki hafta sonra daha fazla düşeceğini düşündükleri için harcamalarını ertelemeye başlar. Bugün 1000TL olan çamaşır makinesi 2 hafta sonra 700 TL olacaktır. Bu yüzden bekleyip daha sonra almak daha mantıklı gözükür.
- Fiyatların düşmesiyle doğru orantılı olarak düşen satışlar şirketlerin daha az kar elde etmesine neden olur. Bunun sonucunda şirketler zarar ya da iflas edebilir.
- Karı düşen şirketler küçülmeye giderek ya da ödediği maaşları düşürerek maliyetleri kısmaya başlarlar ve sonucunda işsizlik oluşur.
- Ulusal gelir seviyesi düşmeye başlar.
- Arsa, ev, taşıt gibi likidite azlığı olan varlıkların değerinde yaşanan düşüş ülke ekonomisinde çeşitli sorunlara yol açar.
- Dış ticaret ve ödeme dengesi bozulur.
- Üretim düşüşü, ücret düşüşü, istihdam düşüşü, fiyat azalması ve taleplerin düşüşü ile oluşan kısır döngü ekonominin daralmasına neden olur.
Bu kısır döngüye örnek olarak: 1929 yılında Amerika’da yaşanan büyük ekonomik kriz verilebilir. Başlarda ekonomik durgunluk olarak başlayan bu durum deflasyon kısır döngü sürecine girilmesiyle büyük bir ekonomik krize dönüşmüştü.
Deflasyonu Önlemek İçin Alınabilecek Tedbirler Nelerdir ?
Deflasyon ile mücadele etmek için ülkeler mevcut ekonomik koşullarına göre birtakım politika önlemlerine başvururlar. Bu önlemler:
- Banka rezerv limitlerinin düşürülmesi ve kamu harcamalarının arttırılması,
- Düşük komisyonlarla bol kredi imkanı sağlamak,
- Faiz oranlarında iyileştirmeler yapmak,
- Para arzını attırmaya yönelik çalışmalar yapmak,
- Çalışan ücretlerinde ikramiye, artış gibi ek ödemeler yapmaktır.
Yoruma kapalı.