Avrupa Merkez Bankası
Avrupa Merkez Bankası nedir ve ne iş yapar ? soruları ekonomi ile ilgili öne çıkan başlıklar arasında yer alıyor. Avrupa Merkez Bankası dünyanın en önemli bankalarından biri ve bağımsız bir Avrupa Birliği organıdır. Siz de Avrupa Merkez Bankası hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız detaylar aşağıdaki yazımızda.
Avrupa Merkez Bankası
Avrupa Merkez Bankası İngilizcesi European Central Bank – ECB, 1 Haziran 1998 yılında kurulan ve Euro (Avro) para birimini kullanan Avrupa Birliği ülkelerinin yer aldığı Euro Bölgesinde bulunan 19 ülkenin para politikasını yönetmekten sorumlu olan bankadır.
Euro Bölgesini meydana getiren ülkeler Euro kullanmayı kabul eden ülkelerdir. Tüm Avrupa Birliği üyeleri ise Avrupa Merkez Bankaları Sistemini meydana getirmektedir. Euro bölgesinde kağıt para basımına izin verme konusunda tek yetkili organ Avrupa Merkez Bankası’dır.
Avrupa Merkez Bankası’nın genel merkezi Frankfurt, Almanya’da bulunan Euro kulesinde yer almaktadır. 1 Kasım 2019 tarihinden itibaren Fransız Politikacı Christine Lagarda tarafından yönetilmektedir. Avrupa Merkez Bankası’nın karar alma organları: Yönetim Konseyi, Yürütme Kurulu ve Genel Kurul’dur.
Avrupa Merkez Bankası’nın Hedef ve Görevleri Nelerdir ?
Uluslararası üstü bir kurum olan Avrupa Merkez Bankası’nın verimli bir şekilde çalışabilmesi için siyasi etkilerden uzak ve bağımsız çalışması gerekiyor. Bu nedenle Avrupa Merkez Bakası görevleri 1992 yılında imzalanan Maastricht Anlaşmasında düzenlenmiştir.
Anlaşma protokollerine göre Avrupa Merkez Bankası’nın görevleri:
- Avrupa Para Birliği üyesi olan devletlerin ortak para otoritesidir.
- Avrupa Birliği para politikalarının belirlenmesi ve uygulanması,
- Döviz işlemlerinin yönetilmesi,
- Euro (Avro) para biriminin alım gücünün korunması,
- Fiyat istikrarının sağlanması ve para değerindeki büyük dalgalanmaların önlenmesi,
- Avrupa Para Birliği Üyesi devletlerin resmi döviz rezervlerinin kaydı ve yönetilmesi (Portföy Yönetimi)
- Ödeme sistemleri işleyişinin düzgün ilerlemesidir.
Avrupa Merkez Bankasının diğer görevleri:
- Para banknotlarını çıkarma izni, ihracın bizzat ulusal merkez bankaları aracılığıyla yerine getirilmesi
- Kredi kuruluşlarının teftişi, finans piyasası istikrarının yönetilmesi
- Diğer Avrupa kurumlarıyla ve uluslararası kurumlarla iş birliği
- Ulusal makam ve topluluk danışmanlığı
- Merkez Bankası bilanço hazırlığı
- Görevini tamamlaması için gerekli istatistiklerin toplanması.
Avrupa Merkez Bankasının Tarihsel Gelişimi
Avrupa Merkez Bankası’nın tarihsel gelişimini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
1951-1979 Yılları Arası
Avrupa’da yaşanan uzun süreli iç savaş sıkıntısından sonra Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun 1951 yılında kurulmasıyla yeni bir dönem başladı. 1957 yılında yapılan Roma Antlaşmasından sonra Bretton-woods tabanlı uluslararası para sistemi kuruldu.
Avrupa Para Birliği’nin tarihi 1970 yılına uzanmaktadır. İlk defa 1970 yılında Werner Planı ile Avrupa Para Birliği Kurma düşüncesi ortaya atılmıştır. 1972 yılında başlayan Avrupa Döviz Kuru Mekanizması ile Avrupa devletlerinin döviz kurları arasında maksimum +/- 2,25 % farka izin verilmiştir. Bu durum 1979 yılında hedefleri olan parasal birliğe yol açarak, döviz kurundaki oynamalara karşı bir bant genişliği kurulmuş ve döviz piyasası ile döviz kuru ulusal merkez bankaları tarafından yedeklenmek zorunda kalmıştır.
1980-1999 Yılları Arasında
1989 yılında komisyon başkanı olan Jacques Delors Avrupa Ekonomik ve Parasal Birliği temelini baz alan yeni bir plan sunmuştur. 1991 yılındaki hükümet konferansında değişen AET anlaşmasıyla kurumsal bir yapı ortaya çıkmıştır. 1992 yılında Avrupa Birliği antlaşmasıyla Avrupa Para Değeri Kurumu’nun tüzüğüyle ilgili protokol ve Avrupa Merkez Bankası Enstitüsü ile Merkez Bankası’nın yönetmeliği imzalandı.
1 Ocak 1994 yılında para birliğinin ikinci aşaması olan Avrupa Para Enstitüsü kuruldu. Enstitünün görevi tek bir para birimi ve politikasının uygulanması için ulusal merkez bankaları arasındaki anlaşmanın güçlendirilmesi ve Merkez Bankasının Avrupa Sistemi’nin kurulması için ön hazırlık yapılmaydı.
1995 yılında yapılan hazırlık çalışmalarının arsından 1999 yılında Euro olarak isimlendirilen yeni para birimi duyuruldu. Ardından 1 Haziran 1998 yılında Avrupa Merkez Bankası Kuruldu. Ekim ayında AMB tarafından para politikası stratejisini Avrupa Merkez Bankası’na istikrar ve Euro’ya güven sağlamak yönünde belirledi. Ocak 2022’de Euro ortak para birimi olarak kabul edildi.
2002 Yılı ve Sonrası
Avrupa Merkez Bankası 5 Ocak 2003 tarihinde merkez binasına saldırı düzenleneceği tehdidiyle karşı karşıya kaldı. Bunun ardından merkez binası birkaç saatliğine tahliye edildi. Kazasız atlatılan olayların ardından Başkan Wim Duisenberg 2003 Temmuz ayında istifasını verdi. Fakat istifası maliye bakanları tarafından reddedilince 2003 Kasım ayına kadar görevde kaldı. Ardından görevi Mario Draghi devraldı.
Avrupa Merkez Bankası tarihinde ilk grev 3 Haziran 2009’da yapıldı. Çalışanlar Frankfurt’taki ana binanın önünde bir araya gelerek 90 dakika beklediler ve gösteri yürüyüşü yaptılar. Avrupa Merkez Bankası’nın işçileri temsil eden sendika ile yaptığı görüşmeler sonucu greve son verilmiştir.
Avrupa Merkez Bankası 2019 yılından bu yana Fransız Politikacı Christine Legarda tarafından başarılı bir şekilde yönetilmektedir.
Yoruma kapalı.